Luisteren zonder te oordelen: de belangrijke levensles van de vos uit “De Kleine Prins“
Net zoals er een verschil is tussen kijken en zien, zijn ook horen en luisteren heel verschillende dingen. De eerste raakt alleen de oppervlakkige laag, het is als een geluid dat nauwelijks wordt waargenomen, de tweede betreft de aandacht op een diepgaande manier.
Iemand vragen hoe het met hem gaat, hoe hij zich voelt, is vaak een formaliteit, maar weinigen tonen echte interesse in het antwoord. Weten hoe te luisteren is een zeldzaam geschenk omdat het inhoudt dat je vrij bent van vooroordelen en de neiging van het oordeel.
Psychologe Angela Duckworth voerde een onderzoek uit onder duizenden Amerikaanse tieners, die gevraagd werden hun emotionele toestand te beschrijven. In een tweede moment gaf ze dezelfde taak aan de leraren van dezelfde jongeren, en vergeleek vervolgens de verzamelde gegevens.
via British Journal of Developmental Psychology
Er kwam naar voren dat er een opmerkelijke verwijdering was ontstaan tussen de informatie die in eerste instantie is verkregen, en welke door de leraren is gerapporteerd, waaruit blijkt dat het vermogen om uit te drukken wat iemand van binnen heeft, ook sterk varieert met betrekking tot de mate van aandacht, betrokkenheid en interactie met de gesprekspartner. De fout in dit type uitwisseling is dat we het antwoord al denken te weten voordat we de vraag stellen, en we geven bovendien geen ruimte gewijd aan vrije uiting, met het eigen advies, de eigen indicaties, zelfs zonder dat het werd gevraagd.
Een belangrijke niet-veroordelende luisterles kan komen uit het boek De Kleine Prins van Antoine de Saint-Exupéry, en met name uit de dialoog tussen de hoofdrolspeler en een van de personages die hij onderweg tegenkomt, de Vos. De jonge prins, verdrietig om te hebben ontdekt dat zijn geliefde roos er maar één van de vele is, vraagt de Vos om met hem te spelen, maar ze antwoordt dat ze dat niet kan doen omdat niemand haar ooit heeft getemd en haar tot “de hare“ heeft gemaakt.
De Kleine Prins begrijpt dan wat de roos speciaal maakt onder alle anderen: het feit dat hij hem cultiveerde en liefde gaf. In die situatie luistert de Vos alleen maar en praat, zonder zijn mening te uiten, maar laat de prins tijd en ruimte over om zelf tot de ontdekking te komen. Als je echt iemands ziel wilt raken, hoef je alleen maar je hand stil te houden zodat hij zelf dichterbij zal komen.
