Hoe verdriet te overwinnen, een noodzakelijk moment om het leven beter te begrijpen
Volgens de psychiater Elisabeth Kübler Ross, oprichtster van de psychopathologie, zijn er na de dood van een geliefde vijf stadia: ontkenning, woede, overgave, depressie en uiteindelijk acceptatie.
Het is een proces waarvan de duur persoonlijk is, dat niet moet worden versneld of beoordeeld, maar alleen op natuurlijke wijze moet worden ondergaan. Rouw is een belangrijk overgangsritueel en een kostbaar moment van persoonlijke groei, dit is waarom.
Wanneer iemand van wie je houdt overlijdt, neig je het eerst te ontkennen, de realiteit te verwerpen. Dan volgt de woede, boos op het lot. Op dit punt komt de fase waarin een poging wordt gedaan om een verklaring te geven, een reden zoekend voor wat er is gebeurd als gevolg van iets dat al was aangekondigd.
Dan is het de beurt aan droefheid, van wanhoop, het moment waarop men in een diepe staat van uitputting valt, waarin niets logisch lijkt te zijn en dat wordt gevuld door de zoete smaak van herinneringen en de bittere smaak van half voltooide projecten.
Elk individu heeft manieren en tijden om van de ene fase naar de andere te gaan, en het is vaak de laatste, die van depressie, die het moeilijkst te overwinnen is. Dit moment is in feite een soort limbo waarin men blijft hangen, omdat men zo de illusie heeft een klein deel van de persoon die er niet meer is, binnen en buiten zichzelf te behouden. We moeten onszelf niet dwingen, maar vroeg of laat reageren en doorgaan wordt een plicht, tegenover onszelf en tegenover degenen die er niet langer zijn.
Wanneer iemand de wereld verlaat, is dit langzaam of plotseling, en in beide gevallen is er geen betere of slechtere manier. Wie weet dat hij ziek is, heeft misschien meer tijd om lopende zaken te regelen, te zeggen en te luisteren naar wat nog nooit is gezegd, om te vergeven, vergeving te ontvangen of zelfs zichzelf te vergeven. Als de overgang onverwacht is, is het gevoel van leegte sterker omdat het geen tijd geeft om te beseffen wat er gebeurt. Stel daarom altijd en in elk geval nooit dingen uit om te doen of te zeggen.
Rouw is daarom niet alleen een noodzakelijke overgangsprocedure, maar ook het moment waarop je de belangrijkste les van allemaal kunt leren, namelijk dat we maar tijdelijk in het leven zijn en dat we altijd moeten onthouden om het zonder wroeging te leven. Acceptatie is precies de fase die samenvalt met wedergeboorte, met het besef van de eigen toestand van precair bestaan, terwijl een immense dankbaarheid wordt ontwikkeld voor elke ontvangen seconde en voor alle momenten die nog moeten komen.
Op dit punt begint het einde misschien iets minder angst te geven, zoals iets dat ons al sinds het moment van geboorte wacht, niet meedogenloos maar juist. Wanneer de dag van gaan voor iedereen is aangebroken, zal hoe groter de liefde voor het leven is, des te kleiner de angst voor de dood zal zijn.
